Co to jest egocentryzm? Egocentryzm odnosi się do niezdolności kogoś do zrozumienia, że pogląd lub opinia innej osoby może różnić się od jej własnej. Egocentryzm jest błędem poznawczym polegającym na tym, że ktoś zakłada, że inni podzielają jego punkt widzenia, nie potrafiąc sobie wyobrazić, że inni ludzie mogą mieć takie samo postrzeganie. Ponadto ludzie egocentryczni często czują, że inni ich obserwują i są niezwykle zaniepokojeni tym, co inni o nich myślą. Większość ludzi wyrasta z tego egocentrycznego nastawienia. A ponieważ termin egocentryczny opisuje osobę, która jest skupiona na sobie i nie jest w stanie wyobrazić sobie innej perspektywy niż własna, możesz się zastanawiać, czy jest to to samo, co narcyzm. Chociaż istnieją pewne paralele, istnieje wyraźna różnica między osobowościami egocentrycznymi i narcystycznymi.
Egocentryzm
Podobieństwa między egocentryzmem a narcyzmem obejmują:
- Skupienie się na własnej percepcji i opinii;
- Brak empatii;
- Niezdolność do rozpoznawania potrzeb innych;
- Nadmierne myślenie o tym, jak inni mogą ich postrzegać;
- Podejmowanie decyzji w oparciu o własne potrzeby.
Osoby narcystyczne wykazują również:
- Nadmierna potrzeba uznania i podziwu;
- Postrzeganie siebie jako osobę niezwykle wartościową lub ważną;
- Poczucie wyższości;
- Manipulacja innymi, aby uzyskać to, czego chce;
- Zachowania aroganckie i pretensjonalne;
- Fantazje nieograniczonym sukcesie, potędze i pięknie.
Podstawowa różnica między egocentryzmem a narcyzmem polega na tym, że osoba narcystyczna stale poszukuje podziwu ze strony innych, odczuwając potrzebę poczucia się ważną i cenioną. Wszyscy mamy tendencje egocentryczne i narcystyczne, ale aby u kogoś można było uzyskać kliniczną diagnozę narcystycznego zaburzenia osobowości, muszą być spełnione określone kryteria. Ludzie egocentryczni mają trudności z nawiązywaniem kontaktów z innymi lub utrzymywaniem znaczących relacji przez długi okres czasu. Skłonność do siebie może powodować, że osoba egocentryczna będzie miała problemy w domu, w pracy i w swoich intymnych związkach. Główną przyczyną tych problemów jest brak umiejętności wczucia się w sytuację drugiej osoby lub wyobrażenia sobie jej perspektywy innej niż własna.
Cierpią na tym:
- Zaufanie;
- Bliskość lub intymność;
- Emocjonalne dostrojenie;
- Podejmowanie decyzji;
- Współpraca;
- Praca zespołowa.
Przebywanie w towarzystwie egocentrycznej osoby może wywoływać następujące uczucia:
- Niska samoocena – kiedy czujemy się nieistotni, czujemy się źle, jakby nasze opinie nie miały znaczenia;
- Wątpliwości co do siebie. Kwestionowanie swojego osądu lub postrzegania;
- Zamieszanie – zastanawiasz się, czy dana osoba rozpoznaje swoje egocentryczne zachowanie;
- Smutek – czujesz współczucie dla tej osoby lub smutek dla siebie po interakcji z nią;
- Gniew – praktykowanie asertywności w towarzystwie osoby egocentrycznej może być trudne. Prowadzi do frustracji i złości z powodu poczucia, że nie jest się widzianym lub słyszanym;
- Złość – po pewnym czasie możesz poczuć gorycz w stosunku do nich z powodu sposobu, w jaki się zachowują i tego, jak się czujesz po interakcjach;
- Dystans – możesz chcieć odsunąć się od tej osoby tak bardzo, jak to możliwe, aby chronić swoje poczucie własnej wartości.
Powszechny jest pewien poziom egocentryzmu:
- Efekt fałszywego konsensusu
Kiedy przeceniamy, jak bardzo inni ludzie podzielają naszą perspektywę lub preferencje. Mamy tendencję do myślenia, że inni zgodziliby się z nami lub widzieliby rzeczy tak jak my. - Przekleństwo wiedzy
Kiedy eksperci w swojej dziedzinie mają tendencję do mówienia na dany temat ponad ludźmi wokół siebie. Zapominają, że istnieje różnica między poziomem wiedzy, jaką mają na dany temat, a poziomem wiedzy osób wokół nich. - Iluzja przejrzystości
Kiedy ludzie czują, że inni mogą wyraźnie zobaczyć ich stan emocjonalny w danym doświadczeniu. Myślimy, że inni mogą zobaczyć, jak bardzo jesteśmy niespokojni. - Efekt reflektora
Kiedy ludzie przeceniają, jak bardzo inni zauważają ich obecność lub zachowanie.
Ponieważ wszyscy mamy w pewnym stopniu egocentryczne nastawienie, wszyscy możemy skorzystać ze złagodzenia naszej egocentrycznej krawędzi. Skupienie się na sobie może być korzystne, gdy próbujemy trzymać się swoich wartości lub gdy czujemy się lekceważeni. Czasami podejmujemy decyzje w oparciu o strach. Strach lubi wywierać na nas presję i zmuszać nas do myślenia w określony sposób. Zwolnienie pomaga. Rozejrzyj się. Lubimy myśleć, że życie kręci się wokół nas. Wokół nas są ludzie, którzy się o nas troszczą i chcą być częścią naszego życia i podejmowania decyzji. Rozejrzyj się i zobacz, kto stoi przy tobie i chce pomóc. Rozważanie potrzeb i perspektyw innych ludzi może również pomóc zmniejszyć egocentryzm. Zaryzykuj.
Egocentryzm – Podsumowanie:
Czasami ludzie stają się bardziej egocentryczni, ponieważ nauczyli się z doświadczenia, że nie mogą ufać innym, że będą przy nich. Rozejrzyj się wokół i zauważ, kto stoi obok ciebie. Nie tylko ćwiczysz przechodzenie przez swoje lęki, ale także pozwól komuś, kto się o ciebie troszczy, zbliżyć się. Bądź obecny. Tak jak niektórzy egocentryczni ludzie nauczyli się nie ufać innym, tak niektórzy nauczyli się nigdy nie okazywać słabości. Wszyscy chcemy żyć dobrze i nigdy nie czujemy się komfortowo, gdy inni widzą nasze błędy. Pozostawanie obecnym pozwala ci ćwiczyć radzenie sobie z niewygodnymi sytuacjami, ucząc się, że możesz przez nie przejść i nadal być w porządku.
PS. Nie mówiłbym tyle o sobie, gdybym znał kogoś równie dobrze. – August Witti
